محصولاتی که از چرم طبیعی تولید میشوند، ماندگار، زیبا، فاخر و آنتیک و گران میباشند و به همین دلیل کمتر دیده میشوند و یا کمتر در معرض دید عموم و یا استفاده همگان قرار میگیرند و حتی نگهداری چرم طبیعی و حفاظت از چرم به دلیل آنکه محصولی با الیاف طبیعی است مقداری دشواری دارد.
از علتهای گرانی و ارزشمندی محصولات چرمی، میتوان به دشواری فراوانی که درراه تولید این محصول کمیاب و ارزشمند قرار دارد نام برد ولی در عوض، عمر و زمان ماندگاری اجناس چرمی هم آنچنان بلند و مانا است که قیمت بالا و لوکسش را کاملاً اقتصادی میکند.
محصولات چرمی حداقل تا ۲۰ سال ماندگاری دارند و اگر بلایی غیرطبیعی که سبب نابودی یا آسیبهای جدی به آنها میشود متوجهشان نگردد، مرگ طبیعی یا فرسودگی و نابودی محصولات چرمی را بهراحتی و سهولت نمیتوان مشاهده کرد اما آن موارد و بلاهای غیرطبیعی که در اثر بیدقتی در حفظ و نگهداری از چرم حاصل میشود هم کم نیستند.
نگهداری محصولات تولیدشده از چرم طبیعی، روشها یا به عبارتی قلقهای منحصر به خود را دارد. اگر از محصولات چرمی استفاده میکنید و به دوام و ماندگاری آنها اهمیت دوچندان میدهید، این مقاله برایتان بسیار مفید است.
۱- آب، دشمن سنتی چرم
یکی از چیزهایی که میتواند به چرم آسیب جدی بزند این است که محصول چرم با دشمنان سنتیاش مواجهه پیدا کند. بزرگترین دشمن چرم طبیعی، که از بلایای طبیعی در نابودی چرم به شمار میرود آب است. آب، لایه محافظتکننده چرم یا فنیش آن را که در زمان تولید و ساخت بر سطح آن قرارگرفته، میزداید.
درمجموع هر عاملی که موجب از بین رفتن این لایه شود، چرم را در معرض خطر فرسایش و نابودی قرار میدهد. حادثهی ایجاد لکهای جوهر بر روی سطح چرم، تقریباً یک اتفاق جبرانناپذیر است و تلاش برای از بین بردن این لکهها، احتمالاً به رخ چرم صدمات جدی خواهد زد.
۲ -تأثیر مخرب گردوغبار و نور خورشید بر روی چرم طبیعی
گردوغبار موجود در هوا و تابش مستقیم و مداوم نور آفتاب تابستانی هم از دشمنان چرم هستند که میتوانند چرم را خشک و فرسوده و شکننده کنند و حتی رنگ رویه چرم را تغییر دهند.
اگر مبلمان چرمی یا لوازمی در منزل با رویه چرمی دارید، از کنارههای پنجره که نور مستقیم آفتاب یا در مجاورت گردوغبار هوای بیرون است آن لوازم را از پنجره دور نگهدارید و همچنین اگر کت چرمی یا پالتو چرمی یا دامن چرمی یا بهطورکلی پوشاک چرمی دارید، آن را با استفاده از کاور های پارچهای لباس و آویز در کمد لباس قرار دهید تا گردوغبار کمتری بر روی آنها بشیند.
برای جلوگیری از اینکه پوشاک چرمی و یا سایر اجناس چرمی مچاله یا تاشوند نیاز است که حتماً آنها را آویز کرده و حتماً از تا کردن آنها خودداری کنید چون در محل تاخوردگی دچار شکستگی و شکل گرفتن چرم میشود و گردوغبار بیشتری را در محل تا ها جا میدهد و همچنین رگههایی بر آنها پدید میآیند که بهراحتی محو نخواهد شد. چرم را باید در محل خشک و خنک و بهدوراز حرارت زیاد یا سرمای زیاد یا نور خورشید یا هوای آزاد نگهداری کرد.
۳-چرم پاره شده را چگونه ترمیم کنیم؟
اگر برش یا پارگی و خراش بر روی چرم ایجاد شد، باید هر چه سریعتر ترمیم شود تا علاوه بر جلوگیری از گسترش و افزایش پارگی و خراشیدگی، به بافت الیاف زیرین چرم صدمهای نرسد. اگر در خیاطی و دوخت مهارت ندارید، لباس یا
کیف را به کاردان سپرده و یا یک خیاط بیابید.
گاهی روی لباسهای چرمی یا انواع پوشاک چرمی و در نقاطی که چندان مورد مشاهده نیست و دیده نمیشوند، محل خراش یا بریدگی را دوخت میزنند و ترمیم میکنند و گاهی اوقات نیز با ترفندهای دیگری چون ایجاد یک جیب جدید، آن بریدگی یا خراش را پنهان میکنند اما اگر رویه مبل دچار بریدگی یا پارگی عمیق شود، شاید چاره و راهحل دیگری بهجز تعویض تمامی رویه مبل باقی نمانده باشد.
۴- چرم را چطور بشوییم؟ آیا میشود پوشاک چرمی را شست؟
برای شستن پوشاک چرمی این نکته را باید در ابتدا گوشزد کنیم که شما باید حتماً شستوشوهای مرسوم پوشاک به روشهای متداول مثل انداختن در تشت آب و کف و یا استفاده از ماشین لباسشویی را بهطور کامل از فکر و تصورتان خارج کنید چون این کار ممکن است که جنس چرمی یا پوشاک چرمی شمارا برای همیشه نابود و غیرقابل استفاده کند. حتی اینگونه باید گفت که یکبار چرخیدن در ماشین لباسشویی و غرق شدن در آب و کف و حتی آب خالی، برای نابودی لباس چرمیتان میتواند کافی باشد.
چرم بههیچعنوان نمیتواند بهطور سرتاسری در آب غوطهور شود. قرار دادن یک کت چرمی در آب، علاوه بر آنکه لایه محافظ سطح خارجی آن را که در هنگام دباغی بر روی چرم قرارگرفته از بین میبرد و بهطورکلی چرم را آسیبپذیر و بدشکل میکند بلکه حتی موجب نفوذ آب به سطح داخلی لباس یا آستر کت میشود.
البته برای شستوشوی لباس چرمی، یک ترکیب فوق جادویی وجود دارد که بهراحتی و سهولت قابل تهیه و دسترسی است.
مواد لازم برای یک شستشوی جادویی لباس چرمی عبارت است از یک لیوان آب، مقدار اندکی شامپوی بچه و دو قطره سرکه را باهم ترکیب کنید، دستمالی آغشته به این محلول را بر سطح خارجی چرم بمالید و با دستمال دیگری مایع شستشو را خشککنید، بعد از اتمام شستشو و زدودن کثیفی هم لباس چرمی را در فضای باز و هوای آزاد قرار دهید تا بهطور کامل خشک شود.
۵- آیا با کت چرمی میتوان زیر باران رفت؟
استفاده از کت چرمی برای قدم زدن در زیر باران، لذتبخش اما بسیار اشتباه است. لباس چرمی شاید بتواند در مقابل نفوذ آب باران مقداری مقاومت از خود نشان دهد اما آیت را باید بدانید که برخلاف تصور رایج و جاری بههیچعنوان ضدآب نیست و عاقبت مقاومت خود را رها میکند و علاوه بر آنکه شمارا با خیس شدن و نفوذپذیری در برابر آب آزار میدهد، بلکه بافتهایش نیز بسیار آسیب میبیند.
پس باید از اصابت آب باران به لباس چرم بهشدت جلوگیری نمود و حتی در مواقعی هم که راه گریزی از قرار گرفتن زیر بارش باران وجود ندارد، باید بهسرعت با دستمال، رطوبت را از سطح چرم پاک کرد و بعدازآن در هوای آزاد و بهدوراز تابش مستقیم آفتاب قرار گیرد تا بهطور کامل از رطوبت باران خشک شود.
گاهی اوقات ممکن است دستمالی که بر روی سطح چرم کشیدهاید تا آب بر روی آن را خشککنید، مقداری رنگی شود. اما شما تعجب نکنید، چون باید بدانید که چرم در مواجهه با آب، رنگ میدهد.
اگر بعدازاین اتفاق مشاهده کردید که بر روی لباس چرمتان نقطههای سفیدی ایجادشده است و یا بهاصطلاح سفیدک زده، از واکس روغنی یا روغنزیتون استفاده کنید و به مقدار موردنیاز روی پنبهزده و بر روی سطح چرم ماساژ دهید.
۶- چگونه لکه جوهر بر روی چرم را پاک کنیم؟
این را تصور کنید که مقداری جوهر یا رنگ یا لکهای بر روی مبل چرمی یا دیگر وسیلهای از شما با رویه چرمی ریخته شده است. در ابتدا مهمترین و مورد لزومترین اقدام در نگهداری چرم طبیعی، سرعت عمل در تمیز کردن رویه چرمی است. پیش از آنکه جوهر یا لکه بر روی سطح مبل پخش شود و به خورد چرم برود و در آن جذب شود، با یک دستمال نخی با جذب بالا بهصورت ضربهای آن لکه را از روی مبل بهطور کامل پاککنید. بهصورت ضربهای یعنی دستمال را روی جوهر یا لکه بگذارید و بردارید این روش باعث جلوگیری از پاشیده شدن جوهر بر روی سطح چرمی خواهد شد.
بعد مقداری از محلول شستشو که بالاتر توضیح آن را دادیم که شامل مقداری آب، شامپو بچه و سرکه را روی آن نقطه موردنظر بریزید و بازهم به شکل ضربهای رطوبت را جذب کنید و آن قسمت را بهطور کامل خشککنید. در پایان با دستمالی آغشته به محلول شستشو، آن نقطه را با ملایمت ماساژ دهید یا باقیماندههای جوهر بهطور کامل زدوده شوند.
اگر مقداری از آثار جوهر یا لک بر روی سطح چرم باقی ماند، بههیچعنوان فشار دستتان را بیشتر نکنید و یا مقدار سابیدنتان را تکرار نکنید یا افزایش ندهید و یل بههیچعنوان یا به فکر استفاده از الکل یا استون نباشید بلکه آن را رها کنید تا با گذر زمان کاملاً محو شود و به حالت عادی خود بازگردد.
۷- با چروکهای روی چرم چه باید کرد؟
دراینباره چند نکته هست که باید بهطورکلی موردتوجه قرار گیرد: نکته اول که مهمترین نکته است آن است که در کل باید از چروک خوردن رویه چرم بهطورکلی جلوگیری کرد چون خطهای چروک بر روی ممکن است تا مدتهای طولانی بر روی سطح چرم باقی بماند و سبب شود که نمای باکیفیت و زیبای چرم را از بین ببرد.
پس بههیچعنوان نباید جنسهای چرمی یا لباسهای چرمی را مچاله و چروک کرد یا زیر وزنهای زیاد و احجام سنگین قرارداد. اما حالا با فرض اینکه قسمتی از کت چرمی یا لباس یا کیف چرمی شما براثر بیاحتیاطی دچار چروک شده باشد، ۳ راه و روش در برابرتان دارید؛ اول از همه اینکه میتوانید کت چرمیتان را در مجاورت بخارآب قرار دهید یعنی مثلاً وقتی به حمام میروید، کت را هم با خود ببرید و در گوشهای از حمام آویزان کنید. بخار و حرارت درون حمام ممکن است چروک ایجادشده بر روی کت چرمی را برطرف کند. اما اگر نشد، اتو را بر روی درجه متوسط قرار دهید و قسمت چروک را از سطح داخلی اتو کنید یادتان باشد که اتو را خیلی بر روی چرم نگه ندارید چون موجب خشک شدن لباس شما خواهد شد. اگر بازهم چروکها برجای ماندند، مقداری روغنزیتون بر لایه بیرونی کت بمالید و یک کیسه پلاستیکی را روی آن قرار دهید تا مثل لواشک شود. بعد پارچهای ضخیم بر آن بگذارید و اتو کنید. این روش سبب میشود که چرم روغن موجود بر روی سطح خودش را جذب کند و شکل نرمتری به خود بگیرد و بهاحتمالزیاد چروک موجود بر روی سطحش از بین برود.
۸- در نگهداری چرم طبیعی چگونه محصولات چرمی را تروتازه و براق کنیم؟
اکثراً در هنگام خرید یک محصول چرمی، قوطی واکسی نیز به همراه آن عرضه میشود که حاوی واکسی بیبو و بیرنگ است و غالباً توصیه میشود که در طی فاصلههای مشخص از استفاده محصول بر روی آن کشیده شود تا شکل و رنگ جلا یافته و نرمتری به خود بگیرد. این واکسها اگر از نوع مرغوب و بسیار باکیفیت خود باشند، در نگهداری چرم طبیعی به حفظ شادابی و لطافت چرم و محافظت از آن در مقابل خشکیدگی و ترکخوردگی کمک میکنند.
همانگونه که گفته شد واکسهای چرم را بهتناسب با میزان استفادهای که از جنس محصول چرمی میشود، در فواصل زمانی متفاوتی باید استفاده کرد. . مثلاً: برای یک کیف چرم که هرروز مورداستفاده قرار میگیرد و در معرض آلودگی و عرق دست و باد و گردوغبار و نور خورشید قرار دارد بد نیست که ماهیانه یکبار از واکس مرغوب بیرنگوبو استفاده کنید، و در مقابل برای مبلمان چرمی که فقط در مهمانیها و مراسمها از زیر روکش خود بیرون میآیند، فقط سالی ۲ بار کافی است. اما اگر واکس شما تمام شد و به دنبال یک محصول طبیعی جایگزین برای حفظ طراوت و نرمی و شادابی چرم بودید، روغنزیتون از نوع بیبو و بیرنگش بسیار گزینه خوبی است.
روغنزیتون بیرنگوبو را با استفاده از پنبه، به مقداری که نه چرم را خیس و آغشته کند و نه آنقدر کم باشد که اصلاً احساس نشود یکبار بر روی سطح چرم بکشید و با دست دیگرتان، طوری که گویی دارید به نرمی گردوغبار را از یک بشقاب پاک میکنید، آن را حمایت کنید تا نقطهای جا نماند و روغن به شکل یکنواخت بر روی سطح چرم پخش شود و به آن فرصت دهید تا روغن را درون خود جذب کند و در آخر نیز خوب است بدانیم که چرم طبیعی نمیمیرد، مگر آنکه خودمان نابودش کنیم.